ترانس یا ترانسفورماتور چیست و چگونه کار می کند؟

ترانس یا ترانسفورماتور چیست و چگونه کار می کند؟
ترانس یا ترانسفورماتور، یک دستگاه الکتریکی است که برای تبدیل جریان متناوب از یک ولتاژ به ولتاژ دیگر طراحی شده است. این دستگاه می تواند برای ولتاژ های “فزاینده” یا “کاهنده” استفاده شود و بر اساس اصل قانون القای مغناطیسی کار می‌کند. ترانس هیچ قطعه متحرکی ندارد و یک دستگاه کاملاً ثابت است که قادر می باشد تحت شرایط عملیاتی، بدون دردسر و برای مدت طولانی کار کند. این دستگاه، در شکل ساده اش، متشکل از دو سیم پیچ یا بیشتر تشکیل شده است؛ این آرایش، شامل سیم های عایق دار است که بر روی یک هسته ی فلزی قرار دارند. زمانی که ولتاژ به یک سیم پیچ که آن را سیم پیچ اولیه می نامیم، وارد می‌شود، در هسته آهنی، خاصیت مغناطیسی ایجاد می کند؛ سپس یک ولتاژ در سیم پیچ دیگر ایجاد می شود که آن را سیم پیچ ثانویه یا خروجی می نامیم. تغییر ولتاژ (یا نسبت ولتاژ) بین سیم پیچ اولیه و ثانویه، به نسبت چرخش بین دو سیم پیچ بستگی دارد.

تفاوت بین ترانس های عایق دار، مجزا و محافظ دار چیست؟
ترانس های عایق دار و مجزا، از نظر ساختار و عملکرد، یکسان هستند. این واژه ها برای توصیف ایزوله کردن سیم پیچ های اولیه و ثانویه، یا عایق بندی بین این دو به کار می روند. ترانس محافظ دار، با یک محفظه ی فلزی بین سیم پیچ های اولیه و ثانویه برای تضعیف نویزهای گذرا طراحی شده است. این امر در موارد کاربردی مهم نظیر رایانه ها، کنترل کننده های پردازشی و انواع ریزپردازنده های کنترل کننده دستگاه ها، حائز اهمیت است. همه این دو، سه و چهار ترانس سیم پیچ، از نوع عایق دار و مجزا هستند. تنها ترانس های خودکار، که سیم پیچ اولیه و ثانویه آن به صورت الکتریکی به هم متصل می شوند، از نوع عایق دار یا مجزا نمی باشند.

                                                                                  

آیا ترانس ها می توانند در ولتاژهایی به غیر از ولتاژهای اسمی خود عمل کنند؟
در برخی موارد، ترانس ها می توانند در ولتاژهایی پایین تر از ولتاژ اسمی عمل کنند. در هیچ موردی نباید یک ترانس فراتر از مقدار ولتاژ اسمی آن عمل کند مگر اینکه برای این منظور، از لغزاننده استفاده شود. زمانی که پایین تر از ولتاژ مجاز کار می کنید، ظرفیت KVA نیز به همین شکل کاهش می یابد. برای مثال اگر ترانس اولیه 480 ولتی و ثانویه 240 ولتی، با 240 ولت کار کند، ولتاژ ثانویه نیز به همان نسبت به 120 ولت کاهش می یابد. اگر ترانس در اصل به میزان 10 KVA باشد، میزان کاهش آن، 5 KVA، یا به نسبت مستقیم به ولتاژ اعمال شده خواهد بود. (KVA= کیلو ولت آمپر)

آیا ترانس 60 Hz می تواند در شرایط 50 Hz عمل کند؟
ترانس ACME با میزان کمتر از 1KVA می تواند در سرویس 50 Hz مورد استفاده قرار گیرد. ترانس 1KVA و بیشتر، با میزان 60 Hz، نباید در سرویس 50 Hz مورد استفاده قرار گیرد چرا که باعث خسارات بیشتر و افزایش حرارت ناشی از آن می شود. برای این سرویس، طراحی های خاصی مورد نیاز است. با این حال، هر ترانسفورماتور50 Hz در سرویس 60 Hz عمل خواهد کرد.

آیا ترانسها را می توان به صورت موازی استفاده کرد؟
ترانس های تک فاز را تنها زمانی می توان به صورت موازی استفاده کرد که مقاومت ظاهری و ولتاژ آنها برابر باشند. اگر از ولتاژهای نابرابر استفاده شود، یک جریان چرخشی در شبکه بسته بین دو ترانس ایجاد می شود که باعث گرمایش اضافی شده و در نهایت، منجر به عمر کوتاه ترانس خواهد شد. به علاوه، میزان مقاومت ظاهری هر ترانس باید در حدود 7.5% در هر کدام از آن ها باشد. برای مثال، ترانسفورماتور A مقاومت ظاهری 4% دارد، ترانسفورماتور B که با A به صورت موازی است باید دارای مقاومت ظاهری بین حدود 3.7% و 4.3% باشد. زمانی که ترانس های سه فاز، به صورت موازی باشند، اقدامات یکسانی همانند آنچه در بالا ذکر شد بایستی انجام شود، به علاوه جابه جایی زاویه ای و فازها بین دو ترانس باید یکسان باشد.

آیا ترانس ها می توانند به صورت معکوس به هم متصل شوند؟
ترانس های توزیع از نوع خشک را می توان بدون از دست دادن میزان KVA به صورت معکوس متصل کرد اما این کار، محدودیت های مشخصی دارد. ترانس هایی با میزان 1KVA و بیشتر، تک فاز و ترانس های 15KVA و بیشتر، سه فاز می توانند بدون هیچ گونه عوارض یا از دست رفتن ظرفیت KVA به صورت معکوس به یکدیگر متصل شوند. دلیل این محدودیت در اندازه ی KVA این است که نسبت چرخش، برابر با نسبت ولتاژ می باشد. برای مثال، یک ترانس با480 ولت ورودی و 240 ولت خروجی، می تواند خروجی متصل به منبع 240 ولتی داشته باشد و در نتیجه به ورودی ترانس تبدیل می شود؛ سپس 480 ولت سیم پیچ اولیه و اصلی، 480 ولت ثانویه یا خروجی خواهد داشت.

در ترانسفورماتور های با میزان زیر 1KVA تک فاز، نسبت چرخش جبرانی در سیم پیچ ولتاژ پایین وجود دارد. این بدان معنا است که سیم پیچ ولتاژ پایین، ولتاژ بیشتری نسبت به ولتاژ اسمی دارد و هیچ باری را نشان نمی دهد. برای مثال، یک ترانسفورماتور تک فاز کوچک که ولتاژ اسمی 480 ولت اصلی و 240 ولت ثانویه دارد، در واقع فاقد ولتاژ بار تقریبی 250 ولت است و ولتاژ بار کامل 240 ولتی دارد. اگر سیم پیچ 240 ولتی به منبع 240 ولتی متصل باشد، آنگاه ولتاژ خروجی در نتیجه تقریباً 460 ولت در حالت فاقد بار و در حدود 442 ولت در حالت بار کامل دارد.

همان گونه که KVA کمتر می شود، میزان جبران، بیشتر می شود و در نتیجه منجر به ولتاژ خروجی کمتر خواهد شد. زمانی که استفاده از این ترانس ها به صورت معکوس اجرا گردد، ترانسفورماتور آسیبی نخواهد دید، اما ولتاژ خروجی، کمتر از ولتاژ اسمی نشان داده خواهد شد.

                                                                            

آیا یک ترانسفورماتور تک فاز را می توان در منبع سه فاز مورد استفاده قرار داد؟
بله. هر ترانسفورماتور تک فاز می تواند با اتصال رابط اصلی به هر دو سیم یک سیستم سه فاز، در یک منبع سه فاز مورد استفاده قرار گیرد، صرف نظر از اینکه منبع، 3 سیم سه فاز و یا 4 سیم سه فاز باشد. خروجی ترانس، تک فاز خواهد بود.

چگونه ترانس ها را انتخاب کنید؟

1- ولتاژ اصلی و فرکانس ترانس را مشخص کنید.

2- ولتاژ ثانویه مورد نیاز را مشخص کنید.

3- ظرفیت مورد نیاز در ولت-آمپر را مشخص کنید. این کار با ضرب جریان بار (آمپر) در ولتاژ بار (ولت) برای تک فاز انجام می شود؛ برای مثال اگر بار، 40 آمپر باشد (مثل یک موتور) و ولتاژ ثانویه 240 ولت باشد، بنابراین 240×40 برابر با 9600VA یا ترانس 10KVA (10 هزار ولت-آمپر) مورد نیاز است. “همیشه ترانسی را انتخاب کنید که بزرگتر از بار واقعی باشد.”؛ این کار برای ایمنی انجام می شود و انبساط را مجاز می شمارد؛ در صورتی که بار بیشتر در زمان بعدی اضافه می گردد. برای KVA سه فاز، میزان ولت ضربدر بار آمپر ضربدر 1.73 (ریشه ی دوم عدد 3) و سپس جواب تقسیم بر 1000 می شود.

4- مشخص کنید که آیا لرزاننده نیاز است. لرزاننده ها معمولا برای ترانس های بزرگتر تعریف می شوند.

5- از نمودارهای انتخابی در کاتالوگ Acme استفاده کنید.

آیا می توان از ترانس تک فاز برای کاربردهای سه فاز استفاده کرد؟

بله. ترانسفورماتور های سه فاز، معمولاً به راحتی در دسترس نیستند، درحالی که ترانس های تک فاز معمولاً در بازار یافت می شوند. سه ترانس تک فاز را میتوان به صورت اتصال دلتای سیم پیچ اولیه یا به صورت اتصال وای (wye) یا دلتا سیم پیچ ثانویه به کار برد، چرا که این کار منجر به ولتاژ ثانویه ناپایدار خواهد شد. ظرفیت سه فاز معادل، زمانی که سه ترانس تک فاز به درستی متصل شده باشد، میزان آن سه برابر ترانس تک فازه است. برای مثال، سه ترانس تک فاز 10KVA با بار ترانس سه فاز 30KVA مطابق خواهد بود.

آیا یک ترانس از حالت سه فاز به تک فاز تغییر می کند؟

یک ترانس برای تغییراز حالت سه فاز به تک فاز، همانند یک دستگاه تغییر فاز عمل نخواهد کرد. هیچ راهی وجود ندارد که یک ترانس، سه فاز را وارد کرده و تک فاز را خارج کند در حالیکه بار متعادل را به سیستم تأمین سه فازی ارائه می کند. با این حال، مدارهایی برای تغییر سه فاز به دو فاز یا بالعکس، با استفاده از ترانس های دوگانه استاندارد وجود دارند.
لطفا دیدگاهتان را در فرم زیر درج نمایید.
کد امنیتی نمایش داده شده در تصویر بالا را وارد فرمایید.
مطالب بیشتر در این زمینه
تفاوت بین ترانسفورماتور جریان و ترانسفورماتور پتانسیل
 ۲۶ مرداد ۱۴۰۱
 مهندس کهن یزدی

تفاوت بین ترانسفورماتور جریان و ترانسفورماتور پتانسیل

ترانسفورماتور جریان و ترانسفورماتور پتانسیل (که تراسنفورماتور ولتاژ نیز نامیده می شود) هردو ابزار اندازه گیری هستند. CT  سیگنال های جریان را برای اهداف اندازه گیری کاهش می دهد، درحالی که یک PT   مقادیر ولتاژ بالا را به مقادیر پایین تر کاهش می دهد. ترانسفورماتور ها برای ...  ادامه مطلب 
ترانسفورماتور چیست؟
 ۰۲ بهمن ۱۳۹۸
 گروه تحقیق و توسعه تالی الکتریک

ترانسفورماتور چیست؟

سیم پیچ یا ترانسفورماتور وسیله ای است که توانایی القای انرژی الکتریکی از یک سیم پیچ به سیم پیچ مقابل را دارد و در بعضی ترانسها این القا باعث افزایش ولتاژ و در بعضی دیگر هم باعث کاهش ولتاژ می شود . به طوز کلی یک ترانس را برای اعمال تغییرات در ولتاژ و جریان به کار می برند. انواع ترانس: ترانس کاهنده : ترانسی است ...  ادامه مطلب 
خشک سازی ترانسفورماتور
 ۱۸ آذر ۱۳۹۸
 گروه تحقیق و توسعه تالی الکتریک

خشک سازی ترانسفورماتور

یکی از فعالیت های حساس و بحرانی در تعمیر ترانسفورماتورهای بزرگ پروسه خشک کردن آنها می باشد . این موضوع کاملاً روشن است که بدلیل قرارداشتن عایق سلولزی یا کاغذی در معرض رطوبت هوا برای مدت طولانی (روزها و ماهها) خواص دی الکتریک آن کاهش می یابد . در زمان کار عادی ، رطوبت موجب افزایش تلفات دی الکتریک و آزاد نمودن ...  ادامه مطلب 
ساختار داخلی ترانس روغنی
 ۱۹ آبان ۱۳۹۸
 گروه تحقیق و توسعه تالی الکتریک

ساختار داخلی ترانس روغنی

ساختمان ترانسهای قدرت روغنی : قسمتهای اصلی در ساختمان ترانسفورماتورهای قدرت روغنی عبارتند از: 1- هسته یک مدار مغناطیسی 2- سیم پیچ های اولیه و ثانویه 3- ­تانک اصلی روغن به جز موارد فوق اجزا دیگری نیز به منظور اندازه گیری وحفاظت به شرح زیر وجوددارند : ۱ ­کنسرواتوریا منبع انبساط روغن ۲ ­ تپ چنجر ۳ ...  ادامه مطلب 
ساخت واریاک
 ۱۲ آبان ۱۳۹۸
 گروه تحقیق و توسعه تالی الکتریک

ساخت واریاک

 جهت ساخت واریاک تکفاز نیازمند به یک ترانس حلقوی با توان مورد نظر از لحاظ مصرف جریان از 1 آمپر الی 50 آمپر ، ذغال سر ولوم LCD می باشد و باید در نظر گرفت این واریاک ها جهت نمایش ولتاژ خروجی با دقت 1 ولت از صفر الی 300 ولت نمایش داده شود .                                        ...  ادامه مطلب